W naturze, naturalnym środowiskiem dla nich, są muliste zbiorniki wodne, zasobne w składniki pokarmowe jak jeziora, stawy, starorzecza, rzeki o niezbyt szybkim nurcie.

Grzybień biały, lilia wodna (Nymphaea alba) – zwany też czasami nenufarem - rośnie dziko niemal w całej Europie oraz na Syberii, w rejonie Kaukazu i na Bliskim Wschodzie - po Himalaje. W Polsce występuje w zbiornikach wodnych i powoli płynących ciekach, na terenie całego niżu. Bylina o bardzo grubym kłączu, pełzającym w mule na dnie zbiorników wodnych.Liście skórzaste, okrągłe lub okrągłojajowate, u nasady niemal do połowy wycięte, z unerwieniem wyraźnie widocznym po spodniej stronie. Kwiaty białe pojedyncze, duże. Roślina trująca i lecznicza (zawiera glikozyd nimfeinę i alkaloidy), jadalna (dawniej podczas głodu kłącza zbierano na pokarm).

 Grążel żółty (Nuphar luteum), rośnie dziko niemal w całej Europie, na Bliskim wschodzie, Zakaukaziu, w Iranie, na Syberii, w Polsce jest rośliną pospolitą na całym niżu w zbiornikach wodnych i powoli płynących ciekach. Bylina o grubym, pełzającym w mule kłączu, które wytwarza liście pływające, mające bardzo długi ogonek i blaszkę skórzastą, zieloną, owalną, z nasadą głęboko wyciętą. Kwiaty żółte, silnie i przyjemnie pachnące, umieszczone na  bardzo długich  szypułkach i także sterczące nad powierzchnią wody. Roślina trująca i lecznicza (stosowana w homeopatii), także ozdobna bylina wód parkowych.

Grzybieńczyk wodny (Limnatheum nymphoides), rośnie w umiarkowanych strefach Azji po Chiny i Japonię, w Polsce bardzo rzadki jako roślina płytkich, zacisznych zbiorników wodnych, słodkich i słonych (np. Zalewu Szczecińskiego). Bylina z kłączem pełzającym po dnie zbiorników. Liście długoogonkowe, pływające, okrągławe, w nasadzie głęboko sercowate, skórzaste, błyszczące, spodem szarawozielone lub nabiegłe czerwonawo. Kwiaty złocistożółte, długoszypułkowe, wyrastające ponad wodę, tworzące rodzaj baldachogrona. Ozdobna bylina parkowych zbiorników wodnych.

Rdest ziemnowodny (Polygonum amphibium), tworzy w wodach bogatych w składniki odżywcze gęsty "dywan" ze sterczącymi, ponad powierzchnię wody na ok 10 cm,  różowymi, kwiatostanami zebranymi w walcowate "kolby". Kwitnie od czerwca do września. Kwiaty w południe są nierzadko obsiadane przez błękitnoniebieskie ważki z rodzaju Coenagrion, które składają tutaj swoje jaja Liście niebieskawo zielone z czerwonawymi ogonkami. Preferuje wody stojące i wolno płynące, bogate w składniki odżywcze. Rdest ziemnowodny jest tzw. rośliną ziemnowodną, forma żyjąca w wodzie ma część liści pływających, eliptycznych zaś forma żyjąca na lądzie ma liście wąskie.

Kotewka orzech wodny (Trapa natans), rośnie dziko w Europie po środkową Francję, Belgię, Holandię, płd. Szwecję, Finlandię, Rosję (po 58°10´ szer. geogr. płn.), w środkowej, południowej i wschodniej Azji, środkowej Afryce - wszędzie przeważnie rozproszony, zadomowiony w Ameryce Płn. i Australii, w Polsce dawniej pospolity, obecnie wyniszczony i bardzo rzadki. (W całym kraju pod pełna ochroną ustawową, roślina wpisana do Czerwonej Księgi gatunków ginących).Kotewka jest jednoroczną rośliną, hydrofitem, zakorzenionym na dnie wód głównie dzięki korzeniom przybyszowym. Łodygi liczne, dł. do 2 m , podwodne, z liśćmi równowąskimi, obok których wyrastają piórkowate korzenie. Na szczycie łodyg pływające różyczki liści długoogonkowych, jajowatych, rombowych, na przedzie ząbkowanych , z ogonkami rozdętymi. Kwiaty o płatkach białych, odwrotnie jajowatych, do 8 mm, opadających, umieszczone w kątach liści różyczkowych. Orzech duży, zwykle czworoboczny, z 4 kolcami, średnicy do 4 cm , wysokości do 3 cm , brunatny. Roślina jadalna (orzechy skrobiowe). Od neolitu pozyskiwana w drodze zbieractwa. W średniowieczu i aż po XVIII w. uprawiana w Europie. W  Chinach i Indiach uprawiana do dzisiaj. W niektórych rejonach Rosji, orzechy zbiera się na większą skalę do dzisiaj.